moderne museumwereld in Nederland : sociale dynamiek in beleid, erfgoed, markt, wetenschap en media

Onderzoek naar de vraag hoe de Nederlandse museumwereld zich sinds de Tweede Wereldoorlog heeft ontwikkeld in samenhang met de sociale dynamiek in beleid, erfgoed, markt, wetenschap en media. De functies van een hedendaags museum zijn sterk veranderd. Nu dient een museum te voldoen aan nieuwe voorwaarden wil het een prominente rol spelen in de samenleving en zich manifesteren op de markt. Sinds de jaren tachtig vorige eeuw worden musea in het beleid aangespoord om meer aandacht te besteden aan marketing en publieksbereik - dat lukt. Van de museale taken verschoof het accent van verzamelen, beheer en wetenschappelijk onderzoek naar de presentatie daarvan. Er voltrokken zich processen van verzakelijking en professionalisering, met de bijbehorende taakdifferentiatie en specialisering. Na de verzelfstandiging van de rijksmusea voltrok zich een ontwikkeling van een traditionele functieopvatting naar een steeds bredere die beter past in de meer publieksgerichte missie van de Britse museumwereld. Ze zijn geen kunstzinnige tempel meer. Het gaat in veel musea om de context van de objecten, het vertellen van een verhaal, waarbij rekening wordt gehouden met een breed publiek. Musea zetten sinds tien jaar zelfs ook replica’s in ter ondersteuning van het verhaal en de beleving van de bezoeker. Evenals andere culturele instellingen zorgen musea voor het aantrekken van toeristen, voor een economisch profijt. Musea spelen steeds meer een rol van belang als instrument voor het prestige van de omgeving en de citymarketing, met het gebouw als architectonisch statement. Een indicatie daarvan is de tendens om musea te verbouwen, te renoveren, uit te breiden of zelfs een nieuw gebouw op te richten. Heropeningen gaan doorgaans gepaard met veel media aandacht - die van het Stedelijk, het Mauritshuis en vooral het Rijksmuseum waren spectaculair, met als climax het bezoek van Barack Obama en het fotomoment voor de Nachtwacht.